ĆWICZENIA NARZĄDÓW ARTYKULACYJNYCH

 

           Sprawność aparatu artykulacyjnego jest bardzo ważna dla wyrazistości naszych wypowiedzi. Wymawianiu poszczególnych dźwięków mowy towarzyszy poruszanie się warg, języka, podniebienia miękkiego i żuchwy. Ruchy te muszą być bardzo prezyzyjne,   tzn. powinny być       wykonane w ściśle      określony sposób, a także w odpowiednim miejscu jamy ustnej. 

Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego mają na celu:

• usprawnianie języka, warg, podniebienia miękkiego i żuchwy (dolnej ruchomej szczęki),
• opanowanie umiejętności świadomego kierowania ruchami narządów artykulacyjnych,
• wyrobienie wrażliwości miejsc i ruchów w jamie ustnej, istotnych dla prawidłowego wymawiania poszczególnych dźwięków,
• usprawnienie koordynacji ruchowej w zakresie aparatu artykulacyjnego,
• wypracowanie prawidłowego połykania.

 

Poniżej przedstawiam kilka propozycji ćwiczeń oraz w załaczeniu gry i plansze do ćwiczeń artykulacyjnych.

Ćwiczenia warg i policzków

• Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej – wargi złączone.

• Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylegają do łuków  zębowych, wargi tworzą „zajęczy pyszczek”.

• Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.

• Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.

• Nic nie powiem – mocne zaciśniecie rozciągniętych warg.

• Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi  złączone, kąciki opuszczone w dół.

• Minki - naśladowanie min: wesołej - płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki, smutnej - podkówka z warg, obrażonej - wargi nadęte, zdenerwowanej - wargi wąskie..

• Rybka - wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb.

• Zły pies - naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów.

• Echo - dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y.

• Masaż warg - nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej.

• Motorek - parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora

Ćwiczenia języka

• Dotykanie palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.

• Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu kawałków kukurydzianych chrupek.

• Zlizywanie nutelli, miodu, dżemu itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

• Konik jedzie na przejażdżkę - naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.

• Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.

• Karuzela - dzieci bardzo lubią kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.

• Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.

• Zawody - kto dłużej utrzyma nieruchomo język za górnymi zębami przy szeroko otwartej buzi ?

• Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.

• Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa. Usta szeroko otwarte!

• Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj  wyciągnąć język do góry, w kierunku nosa, najdalej jak potrafisz.

• Słoń - ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.(Usta otwarte, żuchwa nieruchoma)

Ćwiczenia żuchwy (szczęki dolnej)

• Zamykanie i otwieranie domku - szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.

• Grzebień - wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.

• Krowa - naśladowanie przeżuwania.

• Guma do żucia - żucie gumy lub naśladowanie.

• Opuszczanie żuchwy – powoli i spokojnie opuszczaj żuchwę, starając się jak najszerzej otworzyć buzię. Po serii powolnych ruchów, przyspiesz je.

• Ziewanie – świetne ćwiczenie na rozluźnienie stawu. Ziewnij kilkukrotnie.

• Robienie kółek żuchwą – raz w prawo, raz w lewo.

• „Zamiatanie” żuchwą – przy otwartej buzi przesuwaj dolną szczękę rytmicznie na boki, najpierw powoli, a potem coraz szybciej.

• Małpa– ruszaj żuchwą we wszystkich kierunkach, podobnie jak wykonują to małpy. To również doskonałe ćwiczenie rozluźniające.

Ćwiczenia podniebienia miękkiego

• Zmęczony piesek - język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.

• Chory krasnoludek - kasłanie z językiem wysuniętym z ust

• Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.

• Biedronka, parasol, sukienka itp. - przysysanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki...

• Śpioch - chrapanie na wdechu i wydechu.

• Rozmowa kukułki i kurki - wymawianie sylab:ku - ko, ku -ko,uku - oko, uku - oko,kuku - koko, kuku - koko.

kostka.docx

artykulacyjna_gra_planszowa(1).pdf

Miłej zabawy i.....POWODZENIA!

 

PAMIĘTAJMY! Efektywność ćwiczeń możliwa jest tylko poprzez wielokrotne powtarzanie.