ROZWÓJ MOTORYKI MAŁEJ A ROZWÓJ MOWY

Czyli w skrócie – co ma ręka do gadania J?

W naszym mózgu – pola ruchowe ręki zlokalizowane są blisko pól ruchowych mowy (odpowiadających m.in.  za  ruchy artykulacyjne), dlatego stymulując pracę rąk pośrednio stymulujemy także ośrodek mowy, pobudzając go do intensywnego działania, a tym samym do mówienia. Ponadto zmysł dotyku pozwala dziecku na poznawanie nowych bodźców i doświadczeń stymulujących jego rozwój, w tym także rozwój mowy.

ETAPY ROZWOJU MOTORYKI MAŁEJ:

DWULATEK POWINIEN:

• posługiwać się łyżką i widelcem (nieporadnie),
• wkładać klocki w otwór w desce,
• podejmować pierwsze próby samodzielnego mycia zębów,
• budować  wieżę z 2,4,6 klocków,
• pod koniec 2  r. ż. odkręcać pokrywki

TRZYLATEK POWINIEN:

• rysować pionową i poziomą linię prostą, krzyżyk oraz koło,
• budować wieżę z 8 klocków,
• posługiwać się łyżką, widelcem i kubkiem,
• samodzielnie wykonywać  podstawowe czynności higieniczne,
• wkładać klocki różnego kształtu do właściwych otworów,

CZTEROLATEK POWINIEN:

• odwzorować linię, kółko, kwadrat i krzyżyk,
• rysować po śladzie,
• zamalować powierzchnię kartki lub jej wyznaczony fragment.

PIĘCIO- I SZEŚCIOLATEK POWINIEN:

• wykonywać wszystkie czynności samoobsługowe,
• tworzyć rysunki tematyczne.
• ruchy dłoni powinny być precyzyjne.

 

JAK SPRAWDZIĆ, CZY DZIECKO MA TRUDNOŚCI W ZAKRESIE MOTORYKI MAŁEJ?

Dziecko, u którego występują trudności w zakresie motoryki małej najczęściej ma problemy
z wykonywaniem czynności samoobsługowych (ubieranie się, wiązanie butów, zapianie suwaka, zapinanie guzików), nie jest samodzielne podczas spożywania posiłków (nieporadnie posługuje się sztućcami). Często tez niechętnie wykonuje czynności takie jak: rysowanie, malowanie wycinanie pisanie. Niechętnie dotyka nowych, nieznanych faktur i przedmiotów. Ruchy ręki najczęściej są nieprecyzyjne, niezgrabne, za szybkie lub za wolne.

JAK ĆWICZYĆ MOTORYKĘ MAŁĄ W DOMU?

Przede wszystkim nie musza to być trudne i nudne ćwiczenia, a mogą być świetną zabawą! Niektóre z nich dziecko wykonuje, w zasadzie wcale o tym nie wiedząc – np. strzepywanie kropel wody z rąk, posługiwanie się sztućcami, mycie zębów……

PRZYKŁADOWE ĆWICZENIA:

1.  różnorodne działania plastyczne – malowanie, kolorowanie, rysowanie po śladzie, wycinanie, wydzieranie, wylepianie plasteliną, ciastoliną…

2. Segregowanie drobnych elementów – koralików, makaronu o różnym kształcie…

3. nawlekanie, przewlekanie, zawiązywanie sznureczków… .

4. Budowanie z klocków.

5. Gra na instrumentach.

6. Zabawy paluszkowe, zabawy pacynkami.

7. Poznawanie różnych faktur (miękkie, twarde, gładkie, chropowate, kłujące, ciepłe, zimne….), przesypywanie, przelewanie ….

8. Rozpoznawanie przedmiotów za pomocą wyłącznie dotyku(np. przedmioty ukryte w worku).

9.Tworzenie własnych mas plastycznych, np. z mąki ziemniaczanej i kolorowego żelu pod prysznic (z powodzeniem można wykorzystać później jako zapachową kulę do kąpieli).

………………………………….

Co dają nam ćwiczenia motoryki małej?

• wspomagają koncentrację, uwagę oraz skupienie,
• wspomagają umiejętności planowania ruchów, logicznego myślenia
• doskonalą właściwy chwyt pisarski oraz umiejętność posługiwania się nim (dostosowania siły nacisku do narzędzia i powierzchni)UWAGA! Etapy osiągania poszczególnych chwytów znajdują się na końcu artykułu (zdjęcie),
• rozwijają koordynację wzrokowo-ruchową oraz zależność oko-ręka,
• uwrażliwiają na estetykę rysunku oraz charakter pisma,
• rozwijają orientację w schemacie własnego ciała oraz przestrzeni,
• wpływają pozytywnie na rozwój słownictwa, narracji, pamięci,
• usprawniają pracę dłoni, palców, nadgarstka oraz postawy ciała,
• rozwijają umiejętność samokontroli, wykonywania poleceń, rozumienia instrukcji.

 

Należy jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i posiada różne predyspozycje - jeśli zauważymy, że dziecko męczy się w czasie rysowania, nacisk kredki jest zbyt mocny, a jej chwyt nieprawidłowy szukajmy rozwiązań, a nie zniechęcajmy się na wstępie. Zachęcajmy do różnych aktywności i działań motorycznych!

Etapy kształtowania się chwytu narzędzia pisarskiego:

^{źródło grafiki: Internet}

MOTORYKA – sprawność fizyczna człowieka, zdolność do wykonywania działań ruchowych.

MOTORYKA MAŁA – wszelkie działania związane z ręką, dłonią, palcami. 

GRAFOMOTORYKA -  to najprościej mówiąc umiejętność rysowania, a w następstwie także pisania.

 

Zebranie i opracowanie - Maria paron, logopeda

BIBLIOGRAFIA:

J. CIESZYŃSKA, M. KOREDNDO „WCZESNA INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA. STYMULACJA ROZWOJU DZIECKA OD NOWORODKA DO 6. ROKU ŻYCIA”, WYDAWNICTWO EDUKACYJNE KRAKÓW, 2017